Ωφέλειες και προβλήματα από την ανάπτυξη συστήματος διασφάλισης ποιότητας σύμφωνα με το πρότυπο ISO9001, στο ελαιοτριβείο του Αγροτοβιομηχανικού Συνεταιρισμού Εγκλημενού στη Λευκάδα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

 

ΓΡΑΠΤΗ  ΕΡΓΑΣΙΑ  2 (Απόσπασμα 2^ο)

ΚΑΛΥΒΑΣ  ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΤΟΥ  ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Πρόγραμμα Σπουδών :

«ΔΙΟΙΚΗΣΗ  ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ  ΚΑΙ  ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ»

Θεματική  Ενότητα  :

«ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ»  (ΔΕΟ 42)

Τίτλος Εργασίας :

« Έλεγχος Ποιότητας και Πρότυπα Διασφάλισης Ποιότητας , Τόμος B.»

Τίτλος Αποσπάσματος:

«Ωφέλειες και προβλήματα από την ανάπτυξη συστήματος διασφάλισης ποιότητας σύμφωνα με το πρότυπο ISO9001, στο ελαιοτριβείο του Αγροτοβιομηχανικού Συνεταιρισμού Εγκλημενού στη Λευκάδα»

Ακαδημαϊκό Έτος :2012-2013

Ημερομηνία :  Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ                                                                                                   σελ. 3

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΘΕΜΑΤΟΣ                                                                           σελ. 3

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ                                                                                                σελ.12

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ                                                                                          σελ.12

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ                                                                                                 σελ.12

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η συγκεκριμένη δημοσίευση αποτελεί μέρος της 2^ης γραπτής εργασίας της θεματικής ενότητας «Διοίκηση Ολικής Ποιότητας και Διαχείριση Περιβάλλοντος» στα πλαίσια του προγράμματος σπουδών 2012-13 της «Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οργανισμών» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.

Το συγκεκριμένο μέρος αναφέρεται στα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας. Μέσα από την ανάλυση Μελέτης Περίπτωσης του ελαιοτριβείου του Αγροτοβιομηχανικού Συνεταιρισμού Εγκλημενού στη Λευκάδα, εξετάζονται οι ωφέλειες αλλά και τα προβλήματα από την ανάπτυξη συστήματος διασφάλισης ποιότητας σύμφωνα με το πρότυπο ISO9001, και δίδονται οι απαραίτητες συμβουλές προς τον οργανισμό. Τέλος εξετάζεται και αναλύεται η δυνατότητα ή όχι να επιλέξει ο οργανισμός πιστοποίηση σύμφωνα με το πρότυπο του Ευρωπαϊκού Βραβείου Ποιότητας.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΘΕΜΑΤΟΣ 


 

            1. Η έννοια της διασφάλισης ποιότητας περιλαμβάνει ένα σύνολο προσχεδιασμένων και συστηματικών ενεργειών σε όλο το φάσμα δραστηριοποίησης μιας επιχείρησης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα προϊόντα ή/και οι υπηρεσίες που παράγονται, πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές ποιότητας. Η διασφάλιση ποιότητας σε μια επιχείρηση γίνεται μέσα από την εφαρμογή ενός συστήματος διασφάλισης ποιότητας το οποίο περιγράφει την οργανωτική δομή, τις ευθύνες, τις διαδικασίες, τις μεθόδους και τους κατάλληλους πόρους στη λειτουργία της επιχείρησης (Τσίοτρας,2008, σελ.94). Το πρότυπο ISO9001 είναι ένα τέτοιο σύστημα διασφάλισης ποιότητας. Η ύπαρξη ενός συστήματος διασφάλισης ποιότητας δεν αποτελεί νομική υποχρέωση για μια επιχείρηση, έχει όμως καταστεί όλο και περισσότερο απαραίτητο τα τελευταία χρόνια λόγο της αυξανόμενης ανάγκης για ποιοτικότερα προϊόντα από τους πελάτες σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του ανταγωνισμού που τελικά οδηγεί στην επιβίωση ή όχι της κάθε επιχείρησης.

            Στην παρούσα εργασία εξετάζονται θέματα για την πορεία ανάπτυξης ενός συστήματος διασφάλισης ποιότητας κατά το πρότυπο ISO9001, σε μια Περίπτωση Μελέτης μιας μικρής επιχείρησης ελαιοτριβείου του Αγροτοβιομηχανικού Συνεταιρισμού Εγκλημενού στο Νυδρί Λευκάδας. Ο Συνεταιρισμός ιδρύθηκε την δεκαετία του 1980 από παραγωγούς αγροτικών προϊόντων της γύρω περιοχής σύμφωνα με τον νόμο που ρύθμιζε τότε την ίδρυση και λειτουργία αγροτικών συνεταιρισμών. Σήμερα η λειτουργία του διέπεται από τον νόμο 4015/2011. Η κύρια καλλιέργεια των  συνεταιριστών είναι διάφορες ποικιλίες ελιάς κατάλληλες για την παραγωγή ελαιολάδου. Πρωταρχικός τους σκοπός ήταν η κατασκευή και λειτουργία ελαιοτριβείου στην περιοχή ώστε να εξασφαλίσουν οφέλη από την μεταποίηση της δικής τους αρχικά παραγωγής σε ελαιόλαδο. Το ελαιοτριβείο εξυπηρετεί επίσης παραγωγούς της ευρύτερης περιοχής που δεν είναι συνέταιροι. Ο συνεταιρισμός δεν τυποποιεί ούτε εξάγει το παραγόμενο ελαιόλαδο και αποτελεί προμηθευτή σε έλληνες χονδρέμπορους ελαιολάδου που διαθέτουν τυποποιητήριο.    

            Η λειτουργία του ελαιοτριβείου αποτελεί σήμερα σχεδόν την αποκλειστική δραστηριότητα του συνεταιρισμού. Το οργανόγραμμα της επιχείρησης είναι ιδιαίτερα απλό. Η διοίκηση ασκείται από εκλεγμένο μεταξύ των συνεταιριστών 7-μελους Διοικητικού Συμβουλίου με τριετή μέχρι σήμερα θητεία. Η λειτουργία του εργοστασίου  διευθύνεται από διαχειριστή που προσλαμβάνει το ΔΣ και απασχολούνται συνήθως δύο άτομα μόνιμου προσωπικού. Έκτακτες ανάγκες μικρής χρονικής διάρκειας καλύπτονται με έκτακτο προσωπικό. Η οργανωτική διάταξη περιλαμβάνει πέρα από το ΔΣ, μόνο το τμήμα παραγωγής. Το ΔΣ έχει τις αρμοδιότητες πωλήσεων,  marketing, και διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, ενώ σε εξωτερικούς συνεργάτες έχει ανατεθεί η συντήρηση και το λογιστήριο.  

            Από θέμα υποδομής ο συνεταιρισμός διαθέτει ένα κτίριο στο οποίο γίνεται η παραγωγική διεργασία και η αποθήκευση του ελαιολάδου. Η παραγωγική διεργασία γίνεται με φυγοκεντρικό διαχωριστήρα τριών φάσεων, με ρυθμό παραγωγής 1800 κιλών ελαιοζύμης την ώρα. Η συνολική χωρητικότητα των μαλακτήρων είναι περίπου τέσσερεις τόνοι ελαιόκαρπου. Μέχρι σήμερα γίνεται μια συνεχή προσπάθεια βελτίωσης των υποδομών και της παραγωγικής διεργασίας, ενώ  έλεγχος του τελικού προϊόντος γίνεται ως προς την οξύτητά του στο τέλος της παραγωγής. Επιπρόσθετος έλεγχος ποιότητας τελικού προϊόντος ή έλεγχος απόδοσης της διεργασίας γίνεται περιοδικά με την λήψη δειγμάτων και τον έλεγχό τους από εξωτερικό εργαστήριο ποιοτικού ελέγχου ( http://eglimenos.blogspot.gr).           

1.1 Η δημιουργία ενός συστήματος διασφάλισης ποιότητας κατά το πρότυπο ISO9001, στο ελαιοτριβείο του συνεταιρισμού, θα του προσφέρει ένα σύνολο πλεονεκτημάτων. Αυτά μπορούν να καταταχτούν αρχικά σε εξωτερικά που σχετίζονται με το εξωτερικό περιβάλλον όπως πελάτες, προμηθευτές ή και η ευρύτερη τοπική κοινωνία και σε εσωτερικά που αφορούν τον ίδιο τον συνεταιρισμό και τη λειτουργία του.

Το βασικότερο εξωτερικό πλεονέκτημα θα αποτελέσει η δημιουργία και διατήρηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τους πελάτες του, παραγωγούς και χονδρέμπορους. Πρέπει να τονιστεί ότι η λειτουργία του ελαιοτριβείου είναι αφ’ ενός εποχιακή, αφ’ ετέρου η συνεταιριστική του μορφή οδηγεί σε περιοδική αλλαγή της διοίκησης. Ο συνδυασμός των δύο παραπάνω παραγόντων είναι ότι κάθε χρονιά η λειτουργία του παρουσιάζει διακυμάνσεις ως προς την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, την ποιότητα του ελαιολάδου αλλά και την απόδοση της παραγωγικής διεργασίας. Σημαντικός παράγοντα αποτελεί επίσης η μικρή οργανωτική δομή, η οποία επιτρέπει την άμεση επαφή όλου του προσωπικού και του εκάστοτε ΔΣ με τους πελάτες. Αποτέλεσμα είναι στενές διαπροσωπικές σχέσεις που άλλοτε οδηγούν στην βελτίωση, άλλοτε όμως στην επιδείνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του συνεταιρισμού.  Τελικά υπάρχει σε κάθε ελαιοκομική περίοδο μια συνεχή μετακίνηση πελατών από και προς ανταγωνιστές ανάλογα με την ποιότητα των υπηρεσιών  του ελαιοτριβείου. Ένα σύστημα διασφάλισης ποιότητας θα εξασφάλιζε την σταθερή και ανεπηρέαστη λειτουργία του ελαιοτριβείου από τους παραπάνω παράγοντες ενώ θα εξασφάλιζε μια σταθερή ποιότητα υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές που θα έχουν τεθεί.

Το δεύτερο σημαντικότερο εσωτερικό πλεονέκτημα που θα δώσει  ένα σύστημα διασφάλισης ποιότητας είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Αυτό θα προέλθει από τον συνδυασμό μείωσης του κόστους, αύξησης της παραγωγικότητας και την επίτευξης μιας σταθερής ποιότητας. Στην ευρύτερη περιοχή της Λευκάδας δραστηριοποιούνται σύμφωνα με την Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Λευκάδας, συνολικά 16 ελαιοτριβεία. Κάποια από αυτά αποτελούν ιδιωτικές επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα είναι συνεταιριστικά, κανένα όμως δεν διαθέτει σύστημα διασφάλισης ποιότητας. Η δημιουργία για τον Εγκλημενό συστήματος διασφάλισης ποιότητας πέρα από την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, θα αποτελέσει σθεναρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην περιοχή.

Το κρισιμότερο εσωτερικό πλεονέκτημα από την εφαρμογή συστήματος διασφάλισης ποιότητας θα είναι η μείωσης της μεταβλητότητας της παραγωγικής διεργασίας λόγο των παραγόντων που αναφέραμε προηγουμένως. Θα υπάρξει τυποποίηση των διαδικασιών που θα οδηγήσει σε περιορισμό των αστοχιών και εξάλειψη των περιττών ενεργειών. Σημαντικό πλεονέκτημα θα είναι και η μείωση του κόστους λειτουργίας. Τα κύρια λειτουργικά κόστη είναι η κατανάλωση ρεύματος και νερού για την παραγωγική διαδικασία, η αγορά πυρηνόξυλου σαν καύσιμη ύλη για παραγωγή ζεστού νερού και οι αμοιβές προσωπικού. Η τυποποίηση της διαδικασίας μέσα από ένα σύστημα διασφάλισης ποιότητας θα ελαττώσει τα παραπάνω κόστη και θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα του ελαιοτριβείου με συνέπεια την βελτίωση των κερδών. Τέλος η ανάπτυξη ΣΠ και η πιστοποίηση κατά ένα πρότυπο ISO9001 θα αποτελέσει το πρώτο βήμα για μια συνεχόμενη προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας που θα οδηγήσει σε μια διοίκηση ολικής ποιότητας.

            1.2. Η εφαρμογή ενός συστήματος διασφάλισης ποιότητας στο ελαιοτριβείο του Εγκλημενού παρουσιάζει ευκολία διότι θα στηθεί από το μηδέν, διαθέτει απλή οργανωτική δομή αλλά και μικρό αριθμό διαδικασιών (Τσιόπτσια, 2010, σελ.66). Επομένως, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πώς μια μικρή επιχείρηση οργανώνεται εξ ολοκλήρου με διαδικασίες ώστε να ευθυγραμμιστεί με τις απαιτήσεις του Προτύπου ISO 9001:2000. Ο δρόμος όμως προς την υιοθέτηση του προτύπου ISO9001, παρουσιάζει και διάφορα προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Το κυριότερο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει ο συνεταιρισμός του Εγκλημενού είναι η αλλαγή κουλτούρας. Το μικρό μέγεθος της «επιχείρησης», οι εκλεγμένες διοικήσεις που στην πλειοψηφία τους αποτελούνταν από αγρότες χωρίς γνώσεις διοίκησης αλλά και η γενικότερη συνδικαλιστική διάρθρωση του συνεταιρισμού δεν έδωσε την ευκαιρία για αναζήτηση διοίκηση ποιότητας. Αναμένεται λοιπόν η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός προτύπου ISO9001 να προκαλέσει αντιδράσεις σε μέλη της διοίκησης νυν και παλαιότερα αλλά και σε μέλη του συνεταιρισμού που ευελπιστούν να ασχοληθούν με την διοίκηση στο μέλλον. Συνδικαλιστικές αγκυλώσεις και πρακτικές παλαιότερων εποχών ενδέχεται να αντιδράσουν σε έναν εκσυγχρονισμό προς την διοίκηση ολικής ποιότητας. Επίσης οι εργαζόμενοι αναμένεται να αντιδράσουν αρνητικά στην αρχή, λόγο των πιθανών μεταβολών της οργανωτικής δομής, την αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων και τον πληρέστερο έλεγχο. Όλες οι παραπάνω ομάδες θα πρέπει να πεισθούν για την αλλαγή της κουλτούρας προς την ποιότητα και για την χρησιμότητα και αναγκαιότητα ενός συστήματος πιστοποίησης που τελικά θα οδηγήσει σε συνολικό συμφέρον της κάθε διοίκησης, των εργαζομένων αλλά και όλων των συνεταιριστών αυξάνοντας την κερδοφορία του ελαιοτριβείου. Η προσπάθεια για την αλλαγή της κουλτούρας θα έρθει αντιμέτωπη με την αντίδραση στην αλλαγή. Η διοίκηση θα πρέπει να είναι σωστά προετοιμασμένη για την διαχείριση του θέματος.

            Σημαντικό επίσης πρόβλημα θα αποτελέσει το κόστος εφαρμογής ενός συστήματος διασφάλισης ποιότητας αλλά και ο χρόνος που απαιτείται για την εφαρμογή του. Το αρχικό κόστος πιστοποίησης γρήγορα θα αποσβεσθεί από τα μεσο-μακροπρόθεσμα οφέλη, όμως δεν παύει να αποτελεί στην αρχή τροχοπέδη για μια μικρή «επιχείρηση». Η άγνοια τέλος ενδεχομένως να οδηγήσει σε προβληματισμό για το ποιος θα αναλάβει την όλη διαδικασία και ποίος φορέας πιστοποίησης θα επιλεγεί αναβάλλοντας τελικά τις όποιες ενέργειες. 

            1.3. Η πορεία προς την πιστοποίηση σύμφωνα με τα πρότυπα ISO9001 του ελαιοτριβείου της Μελέτης Περίπτωσης πρέπει να ακολουθήσει συγκεκριμένα βήματα ώστε να μεγιστοποιήσει τις ωφέλειες και να μειώσει το κόστος.  Αρχικά το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να πάρει ξεκάθαρη δέσμευση για την εφαρμογή ΣΠ και την συνεχή υποστήριξή του. Η ενεργή συμμετοχή της διοίκησης είναι απαραίτητη για να ακολουθήσουν όλοι οι υπόλοιποι. Απαραίτητη είναι η γραπτή δήλωση μιας Πολιτικής Ποιότητας. Το δεύτερο βήμα είναι η επιλογή του σωστού ανθρώπου που θα ηγηθεί της προσπάθειας ανάπτυξης του ΣΠ. Το άτομο αυτό μπορεί να επιλεγεί μέσα από το ΔΣ ή από τους μετόχους με αξιοκρατικά κριτήρια και να εκπαιδευτεί σχετικά εάν χρειάζεται. Γύρω του θα πλαισιωθεί σαν άμεσος συνεργάτης ο διαχειριστής της παραγωγής. Στη συνέχεια η ομάδα αυτή θα αναλάβει την εσωτερική επιθεώρηση της συνολικής δραστηριότητας του ελαιοτριβείου και θα αποτυπώσει την τρέχουσα κατάσταση. Με τον τρόπο αυτό θα εντοπιστούν τα σημεία που χρειάζονται βελτιώσεις και θα αρχίσει η καταγραφή του συστήματος ποιότητας από την περιγραφή των αρμοδιοτήτων, την καταγραφή των διαδικασιών, τις οδηγίες εκτέλεσης των εργασιών ώστε να συνταχθεί τελικά ένα πλήρες εγχειρίδιο ποιότητας.

            Το υπόλοιπο προσωπικό πρέπει να πεισθεί και να ευαισθητοποιηθεί για τα οφέλη του εγχειρήματος και να εκπαιδευτεί στην εφαρμογή των διαδικασιών  του εγχειριδίου ποιότητας ώστε να αρχίσει η δοκιμαστική εφαρμογή του ΣΠ. Μόλις πραγματοποιηθούν τα παραπάνω στάδια μέσα από τους υπάρχων πόρους του συνεταιρισμού μπορεί στη συνέχεια να επιλεγεί ο φορέας πιστοποίησης και να γίνει η σχετική αίτηση. Θα ακολουθήσουν κάποιες προκαταρκτικές επιθεωρήσεις από τον φορέα που ενδέχεται να αποκαλύψουν κάποιες αδυναμίες. Μόλις οι τελευταίες διορθωθούν θα γίνει η τελική αξιολόγηση και πιστοποίηση. Τέλος ο φορέας θα προβαίνει σε τακτικές και έκτακτες επιθεωρήσεις επιτήρησης.

            Οι ωφέλειες θα μεγιστοποιηθούν και το κόστος θα μειωθεί όταν τα προαναφερόμενα στάδια εκτελεστούν σωστά και με σοβαρότητα και όχι βεβιασμένα απλώς για να αποκτηθεί μια πιστοποίηση για λόγους marketing. Η όλη προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική και να γίνεται μέσα στην «επιχείρηση». Η πίστη στη πολιτική ποιότητας και η εφαρμογή του εγχειριδίου ποιότητας πρέπει να είναι ουσιαστική. Τέλος πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η όλη προσπάθεια απαιτεί την μακροχρόνια δέσμευση όλων και την ανάπτυξη κουλτούρας ποιότητας που θα πρέπει να οδηγεί στη συνεχή βελτίωση της ποιότητας.

            2. Η πορεία προς μια διοίκηση ολικής ποιότητας δεν περνάει υποχρεωτικά μέσω από την πιστοποίηση κατά το πρότυπο ISO9001. Πρότυπα υπάρχουν διάφορα. Ένα αξιόλογο πρότυπο είναι το πρότυπο αριστείας του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Διοίκησης Ποιότητας που οδηγεί στο Ευρωπαϊκό Βραβείο Ποιότητας. Στόχος του βραβείου είναι η προώθηση της ποιότητας στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Το μοντέλο αξιολόγησης του βραβείου στηρίζεται στο τρίπτυχο «άνθρωποι - διαδικασίες – αποτελέσματα» και βασίζεται στην αξιολόγηση της επιχείρησης σύμφωνα με εννέα κριτήρια (Μποχώρης, 2008, σελ.97).

            2.1. Η Περίπτωση Μελέτης που εξετάζεται θα μπορούσε να στραφεί προς την απόκτηση του Ευρωπαϊκού Βραβείου Ποιότητας αντί για το πρότυπο ISO9001. Ο κυριότερος λόγος, για να στραφεί στην κατεύθυνση αυτή, είναι η επισημότητα του βραβείου που συνεπάγεται την τεράστια προβολή και δημοσιότητα που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις που το αποκτούν. Τα οφέλη αυτής της δημοσιότητας είναι προφανώς πολύ πιο άμεσα και σημαντικά για την επιχείρηση που κατακτά το βραβείο.

            Ένας δεύτερος σημαντικός λόγος είναι ότι το Ευρωπαϊκό Βραβείο Ποιότητας έχει πελατοκεντρικό σχεδιασμό. Η «ικανοποίηση του πελάτη», που θεωρείται ο σημαντικότερος παράγοντας στη σύγχρονη θεωρία διοίκησης των επιχειρήσεων, αποτελεί το κυριότερο κριτήριο στο πρότυπο αυτό. Ο «εσωτερικός πελάτης» της επιχείρησης, δηλαδή το ανθρώπινο δυναμικό της, αποτελεί το δεύτερο σε σπουδαιότητα κριτήριο για το ΕΒΠ.

            Τέλος το Ευρωπαϊκό Βραβείο Ποιότητας διαθέτει αποκλειστικά σε σχέση με τα υπόλοιπα, το κριτήριο της επίδρασης στο περιβάλλον που αναφέρεται στο ρόλο της επιχείρησης για την ικανοποίηση των αναγκών και προσδοκιών της ευρύτερης κοινωνίας αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος.

            2.2 Οι παραπάνω λόγοι της παραγράφου 2.1 αποτελούν σίγουρα πρόκληση για κάθε επιχείρηση που βαδίζει προς την Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, στο να αποκτήσει το Ευρωπαϊκό Βραβείο Ποιότητας. Η αρχική όμως αξιολόγηση της επιχείρησης σύμφωνα με τα εννέα αυστηρά κριτήρια του βραβείου επιβάλλεται για να διαπιστωθεί αν η επιχείρηση συγκλίνει ή αποκλίνει από τις απαιτήσεις του βραβείου. Τα πρώτα 5 κριτήρια του μοντέλου αφορούν του αναγκαίους παράγοντες που θα οδηγήσουν στα αποτελέσματα και είναι (Μποχώρης, 2008, σελ.98) :

α) η δυνατότητα της ηγεσίας να εμπνέει, υποστηρίζει και προωθεί μια κουλτούρα διοίκησης ολικής ποιότητας,

β) ο τρόπος που ο κάθε οργανισμός αναπτύσσει και εφαρμόζει την πολιτική και την στρατηγική και τις μετατρέπει σε δράσεις,

γ) η ανάπτυξη των ανθρώπων του οργανισμού μέσα από μια ολοκληρωμένη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού,

δ) ο αποτελεσματικός τρόπος διαχείρισης του συνόλου των πόρων του οργανισμού και ε) ο αποτελεσματικός τρόπος με τον οποίο η επιχείρηση αναγνωρίζει και βελτιώνει τις διαδικασίες της.

            Αν αξιολογηθεί η υπάρχουσα κατάσταση στο ελαιοτριβείο του συνεταιρισμού σύμφωνα με κάθε ένα από τα παραπάνω πέντε κριτήρια διαπιστώνεται ότι ο οργανισμός αποκλίνει ως προς την τήρηση όλων των κριτηρίων. Δεν υπάρχει πεφωτισμένη ηγεσία, υπάρχει έλλειψη στρατηγικής και απουσία ολοκληρωμένης διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. Ο συνεταιρισμός διαχειρίζεται βεβαίως τους πόρους του και βελτιώνει τις διαδικασίες όμως η προσπάθεια αυτή απέχει από τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Βραβείου Ποιότητας.

            2.3 Τα υπόλοιπα τέσσερα κριτήρια του βραβείου αφορούν τα αποτελέσματα που έχει επιτύχει και συνεχίζει να επιτυγχάνει ο κάθε οργανισμός. Κάθε κριτήριο χωρίζεται σε δύο υπο-κριτήρια (Μποχώρης, 2008, σελ.100). Τα κριτήρια παρουσιάζονται στη συνέχεια ενώ ταυτόχρονα συγκρίνονται οι αποδόσεις του συνεταιρισμού σε σχέση με κάθε ένα από αυτά.

            Το πρώτο και σημαντικότερο για το βραβείο κριτήριο, είναι η ικανοποίηση των εξωτερικών πελατών, με υπο-κριτήρια τις αντιλήψεις των πελατών σχετικά με την όλη εικόνα του οργανισμού και τις εσωτερικές μετρήσεις που χρησιμοποιεί η επιχείρηση για να καταγράψει και να βελτιώσει τις απόψεις αυτές.  Στην Μελέτη Περίπτωσης του Εγκλημενού όπως ειπώθηκε οι διακυμάνσεις της λειτουργίας του ελαιοτριβείου κάθε περίοδο, έχουν συνέπεια την μετάπτωση της ικανοποίησης των πελατών από το ένα άκρο στο άλλο. Επίσης δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική μέτρηση της ικανοποίησης των πελατών πέρα από εμπειρικές παρατηρήσεις.

            Το  δεύτερο κριτήριο αποτελεί, η ικανοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, και χωρίζεται στα υπο-κριτήρια, στο πόσο ικανοποιημένοι αισθάνονται οι εργαζόμενοι και πως μετράται αυτό από τον οργανισμό. Στον συνεταιρισμό οι διακυμάνσεις  λειτουργίας του ελαιοτριβείου κάθε περίοδο, έχουν συνέπεια και στις ανθρώπινες σχέσεις μέσα στον οργανισμό. Το τελευταίο διάστημα η ικανοποίηση των εργαζομένων φαίνεται να είναι αυξημένη όμως αυτό οφείλεται στις παρούσες συνθήκες λειτουργίας του οργανισμού και δεν οφείλεται σε μια πάγια πολιτική διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. Επίσης δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική μέτρηση της ικανοποίησης του προσωπικού από τις εκάστοτε διοικήσεις.

            Το τρίτο κριτήριο αφορά την επίδραση του οργανισμού στο περιβάλλον με υπο-κριτήρια την αντίληψη της κοινωνίας για τον οργανισμό και τις μετρήσεις που κάνει ο οργανισμός για να προσδιορίσει τις επιπτώσεις του στην κοινωνία. Η λειτουργία του ελαιοτριβείου θεωρείται γενικά από την τοπική κοινωνία σαν σημαντικός παράγοντας στην οικονομία της περιοχής. Όμως η άποψη αυτή επηρεάζεται άλλοτε θετικότερα ή αντίστροφα ανάλογα με τις σχέσεις που διαμορφώνονται μεταξύ συνεταιρισμού και πελατών. Η περιβαλλοντική συμμόρφωση της παραγωγικής διεργασίας δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε από τον οργανισμό. Και γι αυτό το κριτήριο υπάρχει επίσης πλήρη έλλειψη μελετών και μετρήσεων.

            Το τελευταίο κριτήριο είναι τα επιχειρηματικά αποτελέσματα με υπο κριτήρια τα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα του οργανισμού όπως τα κέρδη και επιπρόσθετες μετρήσεις που αποτιμούν την απόδοση όπως το μερίδιο αγοράς, τα αποθεματικά, το κόστος συντήρησης, καινοτομίες κλπ. Δυστυχώς το ελαιοτριβείο δεν παρουσιάζει πάντα κέρδη πράγμα που οφείλεται στις διακυμάνσεις της παραγωγής και της λειτουργίας του. Επίσης η ανυπαρξία λογιστικού τμήματος στον οργανισμό έχει αποτέλεσμα την ανυπαρξία των επιπρόσθετων μετρήσεων του δεύτερου υπο κριτηρίου.

            Αναλύοντας και αξιολογώντας τον συνεταιρισμό με τα παραπάνω κριτήρια βγαίνει το συμπέρασμα ότι αποκλίνει ως προς το σύνολο και των τεσσάρων κριτηρίων αποτελεσμάτων του Ευρωπαϊκού Βραβείου Ποιότητας.

            3. Σύμφωνα με τις παραπάνω παραγράφους του θέματος, η διοίκηση του ελαιοτριβείου του συνεταιρισμού δεν έχει κανένα λόγο να στραφεί προς την διεκδίκηση του Ευρωπαϊκού Βραβείου Ποιότητας. Νόημα για την πιστοποίηση σύμφωνα με το πρότυπο του ΕΒΠ έχουν επιχειρήσεις που διαθέτουν ήδη κάποιο σύστημα διασφάλισης ποιότητας, ενώ το ανθρώπινο δυναμικό τους έχει ήδη αποκτήσει γενικευμένη κουλτούρα ποιότητας. Βαδίζουν με άλλα λόγια προς μια Διοίκηση Ολικής Ποιότητας. Για την απόκτηση του ΕΒΠ θα χρειαστεί να διαγωνιστούν με τις καλύτερες εταιρείες στον ευρωπαϊκό χώρο, πράγμα ιδιαίτερα απαιτητικό.

            Η πιστοποίηση όμως του ελαιοτριβείου σύμφωνα με το πρότυπο ISO9001 επιβάλλεται να γίνει το συντομότερο δυνατόν. Τα οφέλη που θα αποκτήσει ο συνεταιρισμός είναι σημαντικά και αναλύθηκαν προηγουμένως ενώ το κόστος πιστοποίησης μπορεί να κρατηθεί σε χαμηλά επίπεδα. Είναι σημαντικό για την παρούσα διοίκηση που μόλις άρχισε την θητεία της να προβεί άμεσα στην τυποποίηση, να παγιωθεί η νέα κουλτούρα του οργανισμού τα επόμενα χρόνια ώστε να συνεχίσει και στις επόμενες διοικήσεις.

           

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η συγκεκριμένη εργασία εξέτασε ορισμένα ζητήματα του γνωστικού αντικειμένου του ελέγχου ποιότητας και των προτύπων διασφάλισης ποιότητας. Το δημοσιευμένο μέρος ασχολήθηκε με τα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας. Μέσα από την ανάλυση Μελέτης Περίπτωσης του ελαιοτριβείου του Αγροτοβιομηχανικού Συνεταιρισμού Εγκλημενού στη Λευκάδα, εξετάστηκαν οι ωφέλειες αλλά και τα προβλήματα από την ανάπτυξη συστήματος διασφάλισης ποιότητας σύμφωνα με το πρότυπο ISO9001, και δόθηκαν οι απαραίτητες συμβουλές προς τον οργανισμό. Τέλος εξετάστηκε και αναλύθηκε η δυνατότητα ή όχι να επιλέξει ο οργανισμός πιστοποίηση σύμφωνα με το πρότυπο του Ευρωπαϊκού Βραβείου Ποιότητας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Μποχώρης Γ., (2008), Διοίκηση Ολικής Ποιότητας και Διαχείριση Περιβάλλοντος Τόμος Α Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, B’ Έκδοση. Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
• Τσιότρας Γ., (2008), Διοίκηση Ολικής Ποιότητας και Διαχείριση Περιβάλλοντος Τόμος Β Έλεγχος Ποιότητας και Πρότυπα Διασφάλισης Ποιότητας, B’ Έκδοση. Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

• ΑΓΡΟΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΕΓΚΛΗΜΕΝΟΣ (2012),  http://eglimenos.blogspot.gr/ [accessed 15/1/2013].
• Τσιόπτσια Μ.,  (2010), http://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/13770/1/ Tsoptsia_Msc2010.pdf   [accessed 15/1/2013].