“ ΌΤΑΝ ΈΝΑ ΒΙΒΛΊΟ ΑΠΟΔΕΙΚΝΎΕΙ ΤΗΝ ΜΑΤΑΙΟΠΟΝΊΑ ΤΩΝ ΣΥΝΉΘΗ ΜΕΘΌΔΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉς ΠΡΟΒΟΛΉς” γράφει ο Άκης Καλύβας από την Λευκάδα
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΛΟΥΙ ΝΤΕ ΜΠΕΡΝΙΕΡ “ΤΟ ΜΑΝΤΟΛΙΝΟ ΤΟΥ ΛΟΧΑΓΟΥ ΚΟΡΕΛΙ”
Όταν ο Λουί ντε Μπερνιέ έγραφε το “ Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι” δεν θα φανταζόταν ότι τέσσερα χρόνια μετά θα αποτελούσε το βιβλίο του κίνητρο για τους αναγνώστες του να επισκεφτούν για να γνωρίσουν από κοντά την Κεφαλλονιά. Η Κεφαλλονιά δέχτηκε ένα ξαφνικό και αναπάντεχο κύμα κρατήσεων από Ευρωπαίους τουρίστες και ιδιαίτερα Άγγλους τους προηγούμενους μήνες και οι τουριστικοί φορείς του νησιού δεν άργησαν να καταλάβουν τον λόγο. Μέσα σε μια χρονιά που ο πόλεμος στο Κόσσοβο σκίαζε με τις αρνητικές του επιπτώσεις την τουριστική Ελλάδα, η Κεφαλλονιά ζούσε σε ρυθμούς ξέφρενους αφού οι ευρωπαίοι tour operator έδιναν μάχη να αποκτήσουν κρεβάτια στο νησί ενώ οι Κεφαλλονίτες επιχειρηματίες χαμογελούσαν αφού η ζήτηση ανέβασε και τις τιμές.
Όλοι οι φορείς της τουριστικής Κεφαλλονιάς είχαν κάθε λόγο να νιώθουν υπερήφανοι για την αναπάντεχη αυτή προβολή του νησιού τους σε όλο τον κόσμο μέσα από ένα βιβλίο χωρίς τις όμορφες φωτογραφίες του Μύρτου ή της Άσσου ή του Φισκάρδου που κατακλύζουν τα έντυπα που τυπώνουν μέσα στα πλαίσια τουριστικής προβολής του νησιού. Το συγκεκριμένο βιβλίο επέδειξε τέτοια δυναμική στην προβολή της Κεφαλλονιάς που δεν έχουν επιδείξει οι συνεχείς και για χρόνια παρουσίες των φορέων του νησιού σε όλες τις τουριστικές εκθέσεις της Ευρώπης ούτε ο μεγάλος όγκος καλαίσθητων φυλλαδίων και αφισών που έχει διανεμηθεί. Για να μην παρεξηγηθώ πρέπει να διευκρινίσω ότι κατά την γνώμη μου οι Κεφαλλονίτες , με τα μέσα που διαθέτουν , έχουν παρουσιάσει ένα πολύ αξιόλογο έργο τουριστικής προβολής, όπως και όλοι οι τουριστικοί προορισμοί του Ιονίου, και είναι άξιοι συγχαρητηρίων, εγώ όμως θα προσπαθήσω να εξετάσω πώς είναι δυνατόν μια ιστορία αγάπης που εξελίχθηκε σε ένα νησί του Ιονίου και καταγράφεται μέσα από τις γραμμές ενός μυθιστορήματος μπορεί να ξεπεράσει σε αποτελεσματικότητα τις μοντέρνες μεθόδους τουριστικού marketing που όλοι μας ακολουθούμε τόσο πιστά στα προγράμματα προβολής που διοργανώνουμε.
Η μικρή μου συμμετοχή στο μεγάλο έργο της τουριστικής προβολής της γειτονικής Λευκάδας τα τελευταία χρόνια, στάθηκε η αφορμή για να αγοράσω το παραπάνω βιβλίο περισσότερο από περιέργεια να ανακαλύψω το τρόπο που παρουσιάζει ο Ντε Μπερνιέ την Κεφαλλονιά, και φαίνεται να επηρεάζει μάλιστα σημαντικά τους αναγνώστες του, και λιγότερο από λογοτεχνικό ενδιαφέρον. Βέβαια η λογοτεχνική αξία του έργου πρέπει να παραδεχτώ ότι με συνεπήρε ώστε χρειάστηκε να το ξαναδιαβάσω με άλλο μάτι πλέον για να εκπληρώσω τις αρχικές μου επιδιώξεις. Το βιβλίο αποτελεί έναν ύμνο για την Κεφαλλονιά και κατά την γνώμη μου έναν ύμνο για όλα τα Ιόνια νησιά αφού έχουν τόσα κοινά μεταξύ τους. Το βιβλίο αποτελεί έναν ύμνο για κάθε επτανήσιο. Περιμένω από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ που επιμελήθηκαν την ελληνική έκδοση τον αριθμό των αντιτύπων που πουλήθηκαν στη Κεφαλλονιά και σε όλα τα Ιόνια για να διαπιστώσουμε πόσο έχουν γνωρίσει οι επτανήσιοι αυτό το βιβλίο.
Σε όλη την Ελλάδα το επτάμηνο του 1999 πουλήθηκαν 6851 αντίτυπα στην ελληνική γλώσσα ενώ στο αντίστοιχο διάστημα του 1998 πουλήθηκαν 3200 αντίτυπα. Στις 20 Ιανουαρίου φέτος στην Αγγλία πουλήθηκε το εκατομμυριοστό αντίτυπο ενώ το βιβλίο έχει γίνει best seller και στην Γαλλία, την Ιταλία αλλά και σε άλλες χώρες. Το 1995 “Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι” πήρε το βραβείο καλύτερου βιβλίου COMMONWEALTH WRITERS PRIZE, ενώ έχει καταταχθεί από το THE BOOKSELLER στην πρώτη θέση των top 10 best seller. To 1993 o Ντε Μπερνιέρ ανακηρύχτηκε ο καλύτερος των νέων βρετανών συγγραφέων ενώ το 1997 ανακηρύχτηκε από το SECURIOR OMEGA EXPRESS συγγραφέας της χρονιάς. H εφημερίδα The Sunday Telegraph δημοσίευσε στις 7/2/99 συνέντευξη του Ντε Μπερνιέ στη Joanna Pitman. Η δημοσιογράφος τον ρώτησε ότι το “μαντολίνο” είναι το τελευταίο του βιβλίο και έχουν περάσει πέντε χρόνια από τότε που το έγραψε, πότε να περιμένουμε το επόμενο; Ο συγγραφέας απαντάει χαρακτηριστικά ότι “... η ιστορία αγάπης που συμβαίνει στο ελληνικό νησί της Κεφαλλονιάς ήταν το μεγάλο μου βιβλίο για τα πάντα, για όλα τα κλασσικά θέματα της λογοτεχνίας που μπορούσα να βρω ...” και συνεχίζει “... προσπαθώντας να ξεπεράσω τον “Κορέλι” τώρα είναι μια καλλιτεχνική πρόκληση μεγαλύτερη από κάθε τι άλλο. Δεν θέλω να κάνω κάτι που είναι χειρότερο και αυτό το βάρος κυριαρχεί στο μυαλό μου. Με κάνει περισσότερο τελειομανή και αυτό δεν είναι καλό πράγμα...”. Ο συγγραφέας σαν άνθρωπος είναι σεμνός και οι οικονομικές απολαβές από τα βιβλία του που είναι σημαντικές έχουν αφήσει ανεπηρέαστο τον τρόπο ζωής του αφού δεν τις χρησιμοποιεί παρά τις συσσωρεύει στη τράπεζα. Τα χόμπι του είναι να κατασκευάζει και να επισκευάζει μουσικά όργανα και φυσικά μαντολίνα.
Η ιστορία του βιβλίου διαδραματίζεται στη Κεφαλλονιά κατά την διάρκεια της Ιταλικής και Γερμανικής κατοχής κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και εξελίσσεται μέχρι την σημερινή εποχή. Σημαντικές χρονικές στιγμές αποτελούν τόσο η περίοδος του εμφυλίου όσο και η περίοδος του μεγάλου σεισμού του 1953. Αποτελεί ένα σύνθετο και πολυφωνικό μυθιστόρημα που παρουσιάζει όμως τα πραγματικά ιστορικά στοιχεία όπως διαδραματίστηκαν αλλά και περιγράφτηκαν από αυτούς που δέχτηκαν τις συνέπειες της ίδιας της ιστορίας, τον Κεφαλλονίτικο λαό. Το βιβλίο εξιστορεί την ιστορία αγάπης που δημιουργείται αλλά παραμένει ανεκπλήρωτη μεταξύ ενός ιταλού λοχαγού των στρατευμάτων κατοχής με ιδιαίτερη μουσική παιδεία και μια κεφαλλονίτησας την Πελαγία, κόρη του γιατρού του χωριού ξεχωριστή για την ομορφιά της αλλά και την παιδεία της για την εποχή. Γύρω από αυτή την μάλλον μελό ιστορία πλέκεται ένας ιστός χαρακτήρων από τους μεγάλους ηγέτες της εποχής τον Μουσολίνι , τον Μεταξά , τους καλούς αλλά και τους κακούς χαρακτήρες των κατακτητών και φυσικά όλους του χαρακτήρες των κατοίκων του νησιού. Παρουσιαστής της ιστορίας αποτελεί ο γιατρός Γιάννης πατέρας της Πελαγίας που εκφράζει την αχανή και αδιάλλακτη κοινή λογική του κεφαλλονίτικου λαού.
Λογοτεχνικά έντυπα και εφημερίδες έχουν αναφέρει κατά καιρούς ότι η Κεφαλλονιά αποτελεί το θύμα της μεγάλης επιτυχίας του βιβλίου αφού έχει κατακλυστεί από ορδές τουριστών που περιδιαβαίνουν ανάμεσα στα συντρίμμια του μεγάλου σεισμού, τα ίδια συντρίμμια που ενέπνευσαν τον Ντε Μπερνιέρ να γράψει το συγκλονιστικό μυθιστόρημα. Από την άλλη πλευρά τα τουριστικά έντυπα θεωρούν την Κεφαλλονιά για τους ίδιους λόγους , το τυχερό νησί. Συνεργάτες μου που όργωσαν την Κεφαλλονιά πριν δύο βδομάδες έμμειναν έκπληκτοι από το πλήθος των τουριστών που απολαμβάνοντας τον κεφαλλονίτικο ήλιο στις όμορφες παραλίες ή στις πισίνες των ξενοδοχείων τους διάβαζαν “ Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι”, προσπαθώντας να ανακαλύψουν την πραγματική φύση του νησιού μέσα από το βιβλίο. Ίσως πρέπει να αναζητήσουμε τους τρόπους εκείνους με τους οποίους θα προβάλουμε το τόπο μας με τρόπο διαφορετικό από τους μέχρι τώρα κανόνες τουριστικού marketing.
Στη συνέχεια του αφιερώματος στα προσεχή φύλλα θα εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους προβάλει ο συγγραφέας την Κεφαλλονιά και θα αντλήσουμε τα συμπεράσματά μας. Θα μεταφέρουμε επίσης όλα όσα γνωρίζουμε για την ταινία που θα γυριστεί με θέμα το βιβλίο αλλά και θα αναφέρουμε και για την μελλοντική δουλειά του Ντε Μπερνιέρ που θα περιλαμβάνει πάλι Ελλάδα. Μέχρι τότε συνιστούμε να έχετε διαβάσει το βιβλίο.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΛΟΥΙ ΝΤΕ ΜΠΕΡΝΙΕΡ “ΤΟ ΜΑΝΤΟΛΙΝΟ ΤΟΥ ΛΟΧΑΓΟΥ ΚΟΡΕΛΙ” ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ.
Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1994 από τις εκδόσεις Secker&Warburg στο Λονδίνο. Χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια για να αρχίσει η Κεφαλλονιά να δέχεται τις θετικές επιπτώσεις. Το σίγουρο είναι ότι γράφοντας ο Ντε Μπερνιέρ το βιβλίο δεν τον ενδιέφερε να προβάλει την Κεφαλλονιά . Αυτό το μήνυμα περνάει άμεσα στον αναγνώστη σε αντίθεση με τα μέσα τουριστικής προβολής τα οποία δημιουργούνται ειδικά για να επηρεάσουν. Το γεγονός αυτό όμως είναι αναγνωρίσιμο από τον αποδέκτη πράγμα που διεγείρει τις όποιες αμφιβολίες του για όσα διαβάζει, βλέπει ή ακούει. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τις διαφημίσεις στην τηλεόραση. Σε αντίθεση το βιβλίο δρα στο υποσυνείδητο. Οι αναγνώστες ταυτίζονται με την ιστορία που καταγράφεται και με τους ήρωες. Φτάνει λοιπόν το σημείο να τους επηρεάζουν οι συνθήκες που διαμορφώνουν τις συμπεριφορές των ηρώων έμμεσα, στο υποσυνείδητο με μια μορφή μη αναγνωρίσιμη και άρα πολύ πιο αποδεκτή. Στο συγκεκριμένο βιβλίο το κύριο στοιχείο που επηρεάζει συνεχώς τις συμπεριφορές των ηρώων είναι ο τόπος, η Κεφαλλονιά.
Έχω την πεποίθηση ότι ο τόπος είναι ένα σημείο στο οποίο ο Ντε Μπερνιέρ δίνει ιδιαίτερη σημασία. Το αποδεικνύουν τα προηγούμενα έργα του: “Ο μυστικός πόλεμος του Ντον Εμανουέλ”, “Ο sinior Vivo και ο άρχοντας της κόκας” καθώς και “Το άτακτο βλαστάρι του καρδινάλιου Γκούτσμαν”. Τα παραπάνω βιβλία τοποθετούν τις ιστορίες τους στην λατινική Αμερική, έναν τόπο εξωτικό. Η περιγραφή του νησιού της Κεφαλλονιάς μέσα από το βιβλίο γεμίζει τα αισθήματα του αναγνώστη με εξωτικές εμπειρίες. Η Κεφαλλονιά ηχεί σαν ένας “εξωτικός” παράδεισος στα αυτιά κάθε βρετανού που είναι τόσο επηρεασμένος από την χλωμή Αγγλία. Οι βρετανοί αυτοί αποτελούσαν για τον Ντε Μπερνιέρ ή για να είμαι πιο σωστός για τον εκδοτικό οίκο που έβγαλε το βιβλίο, το κοινό που έπρεπε να επηρεάσουν για να πουλήσουν αντίτυπα. Ένα “εξωτικό” περιβάλλον ταίριαζε απόλυτα με τον σκοπό τους. Θεωρώ λοιπόν επιγραμματικά ότι η Κεφαλλονιά “πουλάει” το βιβλίο, και το βιβλίο “πουλάει” την Κεφαλλονιά καλύτερα, απ΄ ότι το βιβλίο αυτό-διαφημιζόμενο θα “πουλούσε” το βιβλίο και η Κεφαλλονιά αυτό-προβαλλόμενη θα “πουλούσε” Κεφαλλονιά.
Η σχέση όμως αυτή δεν είναι πάντα αμφίδρομη. Το σημείο όμως ότι ένα βιβλίο που γράφτηκε για να πουληθεί το ίδιο και να διαβαστεί , επηρεάζει υποσυνείδητα τον αναγνώστη με τα στοιχεία που περιγράφει είναι δεδομένο. Για να γίνω σαφής αφήνω για λίγο το “μαντολίνο” και πάω σε ένα άλλο best seller. O Sir Walter Scott έγραψε το 1829 το βιβλίο “Anne of Geierstein”. To βιβλίο περιγράφει την ζωή μιας γυναίκας που από τυχερή που ήταν στη ζωή της κατέληξε άτυχη και μίζερη. Η μεταβατική περίοδος από την τύχη και την ευτυχία στην μιζέρια και δυστυχία ήταν όταν της χάρισαν ένα δαχτυλίδι με μια πέτρα οπάλιου. Ένα χρόνο μετά την πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου οι τιμές του πολύτιμου λίθου οπάλιο έπεσαν στο μισό. Τον καιρό εκείνο οι αναγνώστες των λογοτεχνικών βιβλίων ανήκαν στις ανώτερες τάξεις μια που η τυπογραφία μόλις είχε αρχίσει. Στις ίδιες όμως τάξεις ανήκαν οι πελάτες των κοσμηματοπωλείων. Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τον Sir Walter Scott ότι ήθελε να χτυπήσει την τάξη των κοσμηματοπωλών. Ήθελε όμως σίγουρα το βιβλίο του να πουληθεί και γι αυτό τα συναισθήματα της ευτυχίας και της μιζέριας που περιγράφει είναι τόσο γλαφυρά. Αν το βιβλίο άρχιζε με την δυστυχισμένη γυναίκα και κατέληγε στην ευτυχισμένη λογοτεχνικά θα μπορούσε να έχει το ίδιο αποτέλεσμα σίγουρα όμως θα ανέβαζε την τιμή του οπάλιου αφού θα αύξανε προφανώς την ζήτηση. Όμως μέχρι σήμερα οι κοσμηματοπώλες βασανίζονται να εξαφανίσουν την φήμη του οπάλιου σαν άτυχη πέτρα και οι γνωρίζοντες ξέρουν ότι ο μόνος φταίχτης είναι ο Sir Scott που επηρέασε υποσυνείδητα τις ψυχές των αναγνωστών του.
Επανερχόμενος στο “μαντολίνο” θεωρώ ότι ο Ντε Μπερνιέρ γράφοντας το βιβλίο ήξερε ότι θα πουλήσει. Του έβγαινε ο καλύτερος του εαυτός όπως δήλωσε. Ο Andrew Post στην κριτική του για το βιβλίο στο LITERARY REVIEW έγραψε : “Το σπουδαιότερο επίτευγμα του Λουί Ντε Μπερνιέρ είναι ότι στο βιβλίο του αυτό περιλαμβάνονται τα πάντα, αγάπη, φιλία, σκληρότητα, χιούμορ, φρίκη και ελπίδα. Είναι την ίδια στιγμή αστείο και βαθιά συγκινητικό” και διαδραματίζεται η ιστορία σε ένα εξωτικό περιβάλλον συμπληρώνουμε εμείς. Τα έντονα συναισθήματα επηρεάζουν τον αναγνώστη αλλά ενδιάμεσα στο βιβλίο ο συγγραφέας βρίσκει το χρόνο να αναπτύξει τις απόψεις του για τον φασισμό, τον κομμουνισμό, τον πόλεμο, τον εμφύλιο, τους συμμάχους , την ομοφυλοφιλία, τον θάνατο, την κατοχή, τον έρωτα δημιουργώντας έτσι φιλοσοφικά διαλείμματα που αποφορτίζουν τα συναισθήματα κρατώντας όμως αμείωτα ενδιαφέρουσα την ανάγνωση.
Οι αναφορές του συγγραφέα για την Κεφαλλονιά κατά την γνώμη μου πρέπει να διδάσκονται σε σεμινάρια τουριστικής προβολής. Τοποθετεί ο Ντε Μπερνιέρ την Κεφαλλονιά στον παγκόσμιο χάρτη στην αρχή του βιβλίου μέσα από την αναφορά του στην αρχαία Ελλάδα. Η σύγχρονη Ελλάδα είναι άγνωστη σε πολύ κόσμο παγκοσμίως, η Ελλάδα όμως του Περικλή, του Σωκράτη, του Οδυσσέα και του Μέγα Αλέξανδρου διδάσκεται σε όλα τα σχολεία του κόσμου. Η τουριστική προβολή της Ελλάδας την δεκαετία του 1960 έδινε πρώτη προτεραιότητα στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Φτάσαμε όμως τώρα εμείς οι ίδιοι οι έλληνες να μην γνωρίζουμε την αρχαία ελληνική μυθολογία η οποία μεταφρασμένη σε όλες τις γλώσσες του κόσμου κεντρίζει το ενδιαφέρον εκατομμυρίων ανθρώπων. Έχουμε ξεχάσει να προβάλουμε την Ελλάδα μέσα από του 12 θεούς του Ολύμπου και ας ήταν πρώτος ο ΕΟΤ μερικά χρόνια πριν που ονόμασε όλα τα ξενοδοχεία του ΞΕΝΙΑ από τον ίδιο τον ξένιο Δία. Ο Ντε Μπερνίερ όμως δεν σταματάει εκεί αλλά συνεχίζει με την καταγραφή όλης της ιστορίας της νεώτερης Ελλάδας οριοθετώντας την Κεφαλλονιά όχι γεωγραφικά μεταξύ Λευκάδας και Ζακύνθου στο Ιόνιο αλλά χρονικά από την αρχαία Ελλάδα, που όλος ο κόσμος γνωρίζει και έχει ακούσει, στην σύγχρονη τουριστική Ελλάδα (αναφέρει το Πολυτεχνείο το1974 αλλά ακόμα και την εκλογή του Σαρτζετάκη στην Προεδρία της Δημοκρατίας).
Τα σεμινάρια τουριστικής προβολής συνεχίζονται όμως από τον συγγραφέα χρησιμοποιώντας μεθόδους που με εξέπληξαν. Μέσα από τις μονότονες τυπογραφιμένες σελίδες διεγείρει όλες τις αισθήσεις του αποδέκτη πράγμα που ποτέ δεν είδα να συμβαίνει με τα πολύχρωμα φυλλάδια και τις όμορφες βιντεοκασέτες στις τουριστικές εκθέσεις. Η ακοή διεγείρεται με τον “...παφλασμό των κυμάτων...”, με το “...απογευματινό κονσέρτο που είχαν στήσει τα τζιτζίκια και οι σπουργίτες...” και με το “...ασίγαστο τερέτισμα των γρύλων...” το βράδυ. Η όσφρηση διεγείρεται από την “... μυρωδιά του χώματος μετά την βροχή...” αλλά και από τις “...ευωδιές των γιασεμιών...”ενώ η γεύση από την “...κεφαλλονίτικη ρομπόλα...” και η αφή από την “...θαλασσινή αύρα...”. Όλες αυτές οι αναφορές τόσο γνώριμες σε εμάς αποτελούν ισχυρό κίνητρο για τους ξένους να τις ζήσουν. Τα πράγματα μερικές φορές είναι τόσο απλά που αδυνατούμε να τα δούμε. Εντύπωση μου προκάλεσε ο τρόπος που διεγείρεται στον αναγνώστη η όραση. ‘Όχι με τις λευκές και τις αμμώδεις παραλίες των φωτογραφιών με τα γαλάζια νερά, αλλά με την “...διάφανη θάλασσα...”,τα “...αναρίθμητα χαμόγελα των κυμάτων...” αλλά κυρίως με το “... κεφαλλονίτικο φως...” αυτό που κάνει τους “... ξένους που φτάνουν στις ακτές της Κεφαλλονιάς να τυφλώνονται από το φως για δύο μέρες...”.Υπάρχει κανείς καλύτερος τρόπος να προσελκύσεις τον κάτοικο της μουντής Αγγλίας;
Στο βιβλίο ο πνευματικός επισκέπτης του Αργοστολίου πρέπει να σταθεί μια στιγμή για να μάθει την ιστορία του χτισίματος της γέφυρας της πόλης ενώ ο επισκέπτης του Φισκάρδου πρέπει να γνωρίσει πως το χωριό πήρε το όνομά του. Πόσοι άραγε τουριστικοί επιχειρηματίες της Κεφαλλονιάς το γνωρίζουν; Αντίθετα οι περιηγητικές αναφορές στο σπήλαιο του Δρογαράτη, στη λίμνη της Μελισάνης, στις καταβόθρες του Αργοστολίου και στην κουνόπετρα είναι λιγότερο εκτενείς αλλά υπάρχουν.
Θέλω να κλείσω τώρα το δεύτερο μέρος του αφιερώματος στο “Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι” δίνοντας σας ταυτόχρονα ραντεβού στο επόμενο φύλλο, με μια περιγραφή της Κεφαλλονιάς από τον Ντε Μπερνιέρ από τις πιο δυνατές κατά την γνώμη μου: “...ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΧΩΜΑ ΤΗς ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ ΠΟΥ ΥΠΟΦΕΡΕΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΑΠΌ ΤΟΝ ΚΑΥΤΟ ΗΛΙΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΟ ΑΣΗΚΩΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΗς ΜΝΗΜΗΣ...”
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΛΟΥΙ ΝΤΕ ΜΠΕΡΝΙΕΡ “ΤΟ ΜΑΝΤΟΛΙΝΟ ΤΟΥ ΛΟΧΑΓΟΥ ΚΟΡΕΛΙ” ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ.
Η λογοτεχνική αδεία προσδίδει στον εκάστοτε συγγραφέα την ελευθερία της δημιουργίας έξω από τα συγκεκριμένα πλαίσια που ορίζουν τους άλλους τεχνοκρατικούς τομείς. Το έργο της τουριστικής προβολής για παράδειγμα τόσο σε επίπεδο μελέτης όσο και κατά την εφαρμογή του μπορεί να αποτελέσει ένα δημιούργημα ιδιαίτερης αξίας και να συντελέσει σε σημαντική οικονομική άνθηση του τριτογενούς τομέα. Υπάρχουν όμως συγκεκριμένοι κανόνες που διέπουν το οριοθετημένο πλαίσιο της τουριστικής προβολής ,όσο και ευρεία τα όρια αυτά μπορεί να είναι. Το περίεργο λοιπόν που παρατηρεί κανείς στο “Μαντολίνο..” αποτελεί η πληρότητα που παρουσιάζει το έργο στις αναφορές του για την Κεφαλλονιά. Με όλο το σεβασμό που τρέφω προς το πνευματικό δημιούργημα ενός μεγάλου συγγραφέα σαν τον Ντε Μπερνιέρ, είμαι πεπεισμένος ότι αν ξαναδιαβάσει κανείς το βιβλίο ,αφού όμως έχει διαγράψει με ένα μαύρο μαρκαδόρο όλες τις γραμμές του βιβλίου σχετικές με την ιστορία που περιγράφεται, και αφήσει μόνο τα σημεία που αναφέρονται και μιλούν για την Κεφαλλονιά, θα βρεθεί μπροστά στον πληρέστερο τουριστικό οδηγό του νησιού που κυκλοφορεί.
Τα τουριστικά έντυπα θεωρούνται ελλιπή χωρίς αναφορές στον πολιτισμό, τις κοινωνικές συνήθειες, τα τοπικά προϊόντα, την οικολογία ενός προορισμού. Στο λογοτεχνικό του έργο ο Ντε Μπερνιέρ δεν παρέλειψε τίποτα από τα παραπάνω. Αρχικά μέσα από τους ανθρώπινους χαρακτήρες που περιγράφει βρίσκει την αφορμή να δώσει όλες τις εικόνες εκείνες που αφορούν τον τρόπο ζωής και τις κοινωνικές συνήθειες του τόπου της εποχής εκείνης. Παραδείγματα αποτελούν η χρήση της “...γερασμένης και άρρωστης γαϊδουρίτσας...” για τις μεταφορές, τα πηγάδια καθώς και η “... ποτίστρα που ήταν σκαλισμένη σε μια μονοκόμματη πέτρα τουλάχιστον δυόμισι μέτρα μήκος...”. Φτάνει ακόμα να περιγράφει εκτενώς και το παραδοσιακό αποχωρητήριο των σπιτιών της εποχής. Αναφορές όπως η ανάγκη της προίκας για το γάμο, ή η τελετουργία του παραδοσιακού γάμου αποκαλύπτουν στον αναγνώστη τις αναγκαίες λεπτομέρειες για να κατανοήσει πλήρως τον τρόπο ζωής των ανθρώπων στο νησί. Περιγράφονται επίσης οι παραγωγικές δραστηριότητες όπως ο τρόπος ψαρέματος, η παραγωγή μελιού, αλλά και ο τουρισμός.
Η λαογραφική παράδοση και ο χορός αποκαλύπτεται μέσα από τις περιγραφές του “Ληξουριώτικου συρτού”, τον “δηβαράτικο χορό” αλλά και τους χορευτικούς αγώνες μεταξύ τους. Φτάνει ο συγγραφέας στο σημείο όχι μόνο να αποκαλύπτει την βαθιά θρησκευτική ορθόδοξη πίστη του Κεφαλλονίτικου λαού, αλλά ακόμα να περιγράφει τα θαύματα και το σκήνωμα του Αγ. Γερασίμου. Το πανηγύρι του Αγίου τέλος καταλαμβάνει αρκετές σελίδες στο βιβλίο.
Οι αναφορές στην Κεφαλλονιά περιλαμβάνουν ακόμα την οικολογία της με τις “...μυστήριες κατσίκες του Αίνου”, τις σαύρες , τους σκαντζόχοιρους, τις ακρίδες, τις μέλισσες, τα όρνια, τα δελφίνια αλλά και με τις παπαρούνες, τις μαργαρίτες, τις συκιές και φυσικά τις ελιές. Δεν σταματάει όμως ούτε εδώ ο Ντε Μπερνιέρ αλλά θέλει να μάθει στους αναγνώστες του την Κεφαλλονίτικη κουζίνα. Ενσωματώνει λοιπόν στο βιβλίο του συνταγές μαγειρικής για “...τηγανιτές μαρίδες με λεμόνι...” , “...αρνάκι με δεντρολίβανο και σκόρδο...” , “...μάντολες...”, “...κεφαλλονίτικη κρεατόπιτα...” αλλά και τρεις τρόπους μαγειρικής για σαλιγκάρια.
Καταλήγοντας το “Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι” αποτελεί ένα λογοτεχνικό έργο επηρεασμένο βαθύτατα από την Κεφαλλονιά. Η ανταπόκριση του κόσμου είναι τέτοια ώστε οι πωλήσεις να αυξάνονται χρόνο με το χρόνο σε τέτοιο βαθμό που το βιβλίο να διεκδικεί μια θέση στο Βιβλίο Γκίνες. Την επιτυχία αυτή την ζήλεψε η Working Title, η εταιρεία παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών ,η οποία έχει τα δικαιώματα του βιβλίου, και αποφάσισε να το γυρίσει ταινία. Η ταινία θα αρχίσει να γυρίζεται από τον Απρίλιο και εικάζεται ότι θα κρατήσει τουλάχιστον τρεις μήνες. Στην Κεφαλλονιά εδώ και ένα μήνα τουλάχιστον προσπαθούν να βρεθούν 300 μονόκλινα δωμάτια για τους συντελεστές της ταινίας ενώ οι πρωταγωνιστές θα διαμένουν σε βίλες. Τα γυρίσματα θα γίνουν σύμφωνα με πληροφορίες μας πέρα από την Κεφαλλονιά, στην Ιθάκη, στην Κέρκυρα, στο μικρό νησάκι της Άτοκου, αλλά και στην Αλβανία. Από την Λευκάδα θα περάσουν δυστυχώς μόνο τα κοντέινερ με το κινηματογραφικό υλικό καθ΄ οδόν για την Κέρκυρα.
Οι προσδοκίες των παραγωγών είναι η ταινία να πάρει OSCAR. Σκηνοθέτης έχει επιλεγεί ο Roger Mitchell, γνωστός από το “ 4 γάμοι και μια κηδεία¨, ενώ το σενάριο θα γραφτεί από την Shawn Slovo. H επιλογή των πρωταγωνιστών δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί ακούγονται όμως για τον ρόλο του λοχαγού Κορέλι ο Tom Cruise, o Day-Lewis αλλά και ο Roberto Benigni και ο Nicholas Cage. Για τον ρόλο της Πελαγίας αναζητείται μια σχετικά άγνωστη, μικρή σε ηλικία ελληνίδα ηθοποιός. Η Κεφαλλονιά με την ταινία θα γίνει ευρύτατα γνωστή και θα φωτίσει όλη την ευρύτερη περιοχή των Ιονίων νησιών που οι φορείς τους πασχίζουν ασταμάτητα να προβάλουν τουριστικά.
Ο Λουί Ντε Μπερνιέρ έχει προσκληθεί στην Ελλάδα να παρουσιάσει το βιβλίο του ενώ προγραμματίζεται και κάποια εκδήλωση στην Κεφαλλονιά. Όταν αυτό πραγματοποιηθεί θα φροντίσουμε να είμαστε εκεί να τον συναντήσουμε. Προς το παρόν ο συγγραφέας είναι πολυάσχολος με την συγγραφή του επόμενου βιβλίου του στο οποίο θα αναφέρεται πάλι Ελλάδα. Θα έχει σαν θέμα την μικρασιατική καταστροφή και τις ανταλλαγές πληθυσμών μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων. Εμείς με ανυπομονησία το περιμένουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου