12 11 99 : Το θέμα του Άκη από τα Νέα της Λευκάδας «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ»

Το θέμα του Άκη    12 11 99

«ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ»

                Η σπηλιά του «Παπανικολή» στο Μεγανήσι αποτελεί πόλο έλξης πολλών επισκεπτών του Νομού και υπάρχουν οργανωμένες υποδομές περιήγησης. Οι υπάρχουσες ξεναγήσεις στο χώρο αναφέρουν ότι στην σπηλιά έβρισκε καταφύγιο το ομώνυμο υποβρύχιο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

                Τον περασμένο Σεπτέμβριο δημοσιεύτηκε στο «Βήμα» επιστολή αναγνώστη (κ. Καλογερόπουλος) ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ επικρίνει την ξενάγηση που γίνεται και μεταφέρουμε επί λέξη το απόσπασμα : «...Το εκπληκτικό της όλης υπόθεσης είναι ότι... κατά τις διαφημιστικές αυτές καμπάνιες, ... η περίφημα αυτή σπηλιά αναφέρεται σαν η σπηλιά όπου ... «κρυβόταν» το υποβρύχιο μας... κατά την διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου! Καμιά απολύτως άλλη εξήγηση της δράσεως του ηρωικού υποβρυχίου δεν δίδεται. Αποτέλεσμα είναι να καγχάζουν οι ξένοι για τον ηρωισμό μας. Οι τοπικές αρχές δεν έχουν ακούσει τίποτα σχετικό;  Πως αδιαφορούν και αφήνουν να δυσφημείται έτσι, από Έλληνες η δράση του ναυτικού μας; Προς Θεού, μη ρίξουμε τα βάρη στους ναυτικούς του Νυδριού. Όταν τους εξήγησα τη σημασία των λόγων τους, μου έδωσαν το χέρι τους και ζήτησαν συγνώμη.  Αυτό όμως δεν αρκεί, γιατί πρέπει όλοι τους να κατατοπιστούν, από υπεύθυνα χείλη για να πάψει το απαράδεκτο αυτό φαινόμενο».

                Δυστυχώς το γράμμα εκφράζει την πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα όμως που δεν περιορίζεται στην Λευκάδα και το σίγουρο είναι ότι δεν οφείλετε σε κανένα Λευκαδίτη. Για του λόγου το αληθές η εφημερίδα μας επί τρεις ώρες «ταξίδευε» στο ελληνικό διαδίκτυο, στα επίσημα sites  του ΓΕΕΘΑ, ΓΕΝ, του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης, του Πολεμικού Μουσείου αλλά και σε πλήθος sites ελληνικής ιστορία χρησιμοποιώντας όλα τα μεγαλύτερα ελληνικά search engines  και το μόνο που βρήκε για το θέμα ήταν  δύο παλιές φωτογραφίες του υποβρυχίου, μια φωτογραφία του κυβερνήτη του αείμνηστου Ιατρίδη και ένα γραμματόσημο των ΕΛ.ΤΑ. που απεικόνιζε το υποβρύχιο.

Αποδεικνύεται έτσι περίτρανα το «ενδιαφέρον» των αρμόδιων φορέων του ελληνικού κράτους για την ενημέρωση των πολιτών πάνω σε θέματα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας αλλά και την άποψη τους για τα σύγχρονα μέσα ενημέρωσης. Χωρίς να απογοητευτούμε, με τα διεθνή πλέον search engines μπήκαμε στις διευθύνσεις της αμερικανικής ιστορίας κατά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο και συγκεκριμένα στο ρόλο των υποβρύχιων. Εκεί έκπληκτοι αντικρίσαμε να παρουσιάζεται αναλυτικά η δράση κάθε αμερικάνικου υποβρυχίου αναλυτικά κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τελικά καταφέραμε να βρούμε από εκεί την προσωπική σελίδα ΕΝΟΣ ΕΛΛΗΝΑ (http://users.otenet. gr/~kostast/eng1.html) ο οποίος μας διαφώτισε.

                Παρουσιάζουμε λοιπόν από την εφημερίδα μας την επιχειρησιακή δράση του «Παπανικολή» για να ενημερώσουμε τους Λευκαδίτες και  όχι μόνο, με όσα βρήκαμε και είναι κατά την άποψή μας ενδιαφέροντα.

                Η ιστορία των υποβρυχίων αρχίζει με τον Αριστοτέλη που περιγράφει ότι οι ναύτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά την πολιορκίας της Τήρου το 332 π.Χ. χρησιμοποιήθηκε μια υποβρύχια «καμπάνα». Η επόμενη αναφορά έρχεται από την Κίνα με ένα πρωτόγονο υποβρύχιο του 200 π.Χ. Το πρώτο ελληνικό υποβρύχιο κατασκευάστηκε από τον μηχανικό Ν. Γρυπάρη το 1880 και είχε το όνομα «ΓΡΥΠΑΡΑ». Το ελληνικό πολεμικό ναυτικό απόκτησε το πρώτο του υποβρύχιο το 1886.

                Τον Δεκέμβριο του 1927 αποκτήθηκε το υποβρύχιο «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» (Υ-2). Με εκτόπισμα 576 τόνους, ταχύτητα 9 κόμβους, έφερε 6 τορπιλοσωλήνες, ένα πυροβόλο και 2 πολυβόλα. Το ξέσπασμα του Β’ παγκοσμίου πολέμου βρίσκει την Ελλάδα με 6 υποβρύχια τα οποία όλα είχαν σοβαρές τεχνικές και επιχειρησιακές αδυναμίες, έχοντας ξεπεράσει την αποδεκτό όριο ζωής των 10 ετών, ενώ τα ανταλλακτικά ήταν σπάνια. Παρ’ όλα αυτά τέθηκαν σε ενέργεια με την έναρξη του πολέμου, διεξάγοντας τις πολεμικές επιθετικές επιχειρήσεις τους στο Ιόνιο και την Αδριατική και ακολούθησαν τον υπόλοιπο στόλο στην Μέση Ανατολή όπου συνέχισαν τον πόλεμο με περιπολίες στις ελληνικές θάλασσες. Το τέλος του πολέμου βρήκε την Ελλάδα με 4 υποβρύχια λιγότερα και συνολικό ανθρώπινο κόστος από αυτά 106 άτομα.

                Το «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» είναι το Υ/Β που παρουσίασε την μεγαλύτερη δράση. Με τις πρώτες του επιτυχίες ενθουσίασε τον ελληνικό λαό διότι απέδειξε ότι μπορούσαμε να αμφισβητήσουμε την κυριαρχία του πανίσχυρου ιταλικού στόλου στις κύριες γραμμές του ανεφοδιασμού του στ ην Αδριατική. Το Υ/Β ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ ήταν το πρώτο που μετά από πρόχειρες επισκευές απέπλευσε την 28^η Οκτωβρίου 1940 στις 16:00 με κυβερνήτη τον πλωτάρχη Μίλτο Ιατρίδη. Η ώρα αυτή είχε επιλεγεί ώστε να αποφύγει το ημερήσιο ταξίδι σε κατάδυση. Στην 2^η περιπολία του βύθισε τα εμπορικά ΜS ANTOINETTA στις 22/12/1940 και MV FIRENZE στις 24/12/1940, τα οποία μετέφεραν ανεφοδιασμούς των Ιταλών και προστατεύονταν από πολεμικά πλοία συνοδούς, τα οποία το καταδίωξαν χωρίς αποτέλεσμα. Στην 3^η περιπολία του τα μεσάνυχτα της 29^ης Ιανουαρίου 1941 πλέοντας στην επιφάνεια βύθισε  ένα φορτηγό πλοίο, ενώ μετά καταδιώχτηκε από 3 αντιτορπιλικά. Αποτέλεσμα των επιτυχιών αυτών ήταν η προαγωγή επ’ ανδραγαθία του κυβερνήτη Ιατρίδη. Ο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ αναχώρησε για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 22 Απριλίου του 1941 πέντε μέρες πριν οι Γερμανοί υψώσουν την σημαία του κατακτητή στην Ακρόπολη. Εκεί οι Βρετανοί πρότειναν να πάνε τα ελληνικά υποβρύχια άμεσα για επισκευές στην Σιγκαπούρη και το Γιβλαρτάρ. Πράγμα που δεν έγινε δεκτό από τους Έλληνες. Τελικά συμφώνησαν να γίνουν όσες επισκευές ήταν δυνατές στην Αλεξάνδρεια και να αναλάβουν τα ελληνικά υποβρύχια το ταχύτερο δυνατό υπηρεσία. Την πρωτομαγιά του 1941 ο ελληνικό στόλος εντάχθηκε στον βρετανικό στόλο της ανατολικής μεσογείου υπό την ηγεσία του ναυάρχου Cunningham. Τα Υ/Β απετέλεσαν μέρους του πρώτου στολίσκου και εκτελούσαν περιπολίες κατά την β’ φάση του πολέμου. Στις 30 Νοεμβρίου 1942 το ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ με κυβερνήτη τον Νικ. Ρουσέν βυθίζει φορτηγό πλοίο 8,000 τόνων στην περιοχή των Δωδεκανήσων. Το Νοέμβριο του 1944 τα ελληνικά Υ/Β επέστρεψαν στον Πειραιά και λίγο μετά παροπλίστηκε το ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ. Το 1973 παραλείφθηκε από τις Η.Π.Α. το Υ/Β «GUPPY IIA» το οποίο πήρε το όνομα ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ S-114.