Tο θέμα 2 του Άκη 27/9/1999
Προβλέψιμα και Απρόβλεπτα.
Ο σεισμός στην Αθήνα στις 7 Σεπτεμβρίου άλλαξε σε μερικά δευτερόλεπτα τον τρόπο ζωής χιλιάδων ατόμων και επηρέασε έμμεσα εκατομμύρια άλλους έλληνες επαναφέροντας στις μνήμες τις πρόσφατες τραγικές εικόνες από την Τουρκία. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κάλυψαν το γεγονός σε τέτοια έκταση που ξέχασαν τις πρώτες μέρες να αναφερθούν μέχρι και στην πρόγνωση του καιρού, ζωτικής σημασίας παράγοντα για τους σεισμόπληκτους. Πλέον το όλο γεγονός αρχίζει να παίρνει την προδιαγεγραμμένη του πορεία προς τη λήθη, περνώντας στα τελευταία θέματα των δελτίων ειδήσεων και στα ψιλά των εφημερίδων, όπως ακριβώς έγινε και με την Καλαμάτα, την θεσσαλονίκη, την Κοζάνη, την Κόρινθο, το Αίγιο.
Όλοι μας ακούσαμε στα έκτακτα δελτία τις δηλώσεις της κεντρικής ηγεσίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης που μιλούσαν για τον συντονισμό που κυριαρχεί στην μετά τον σεισμό προσπάθεια αλλά και τον πολύ κόσμο που κραύγαζε απεγνωσμένα για τα προβλήματα του που παρέμεναν άλυτα. Όλοι όμως συμφωνούσαν ότι ο σεισμός ήταν κάτι ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟ κάτι που δεν το ανέμενε κανείς.
Το τελευταίο αυτό σημείο κατά την γνώμη μου κρύβει μέσα του την ελληνική πραγματικότητα. Μπορούμε δηλαδή να προετοιμαστούμε και να χειριστούμε αποτελεσματικά μόνο τις ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΕΣ καταστάσεις. Αγνοώντας όμως την σίγουρη πρόβλεψη της ύπαρξης πιθανότητας για απρόβλεπτα γεγονότα.
Οι σεισμοί αποτελούν ένα μικρό μόνο μέρος των απρόβλεπτων αυτών γεγονότων που τους συμπληρώνουν οι κάθε λογής φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρες, χιονοθύελλες, καύσωνες, πυρκαγιές αλλά και ανθρωπογενείς αιτίες όπως πυρηνικά ατυχήματα, τοξικά ατυχήματα μεγάλης έκτασης, μόλυνση περιβάλλοντος ή της τροφικής αλυσίδας, οικονομικό κραχ και πρώτα απ’ όλα ο πόλεμος. Θυμίζω τα απρόβλεπτα του Κυπριακού, του Σισμίκ, των Ιμνίων και του Κόσσοβο. Κάποια από τα παραπάνω “ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ”, προβλέπω και ας μην είμαι μέντιουμ, ότι θα τα δούμε ζωντανά στο δελτίο των οκτώ σήμερα, βεβαίως μπορεί να μην συμβούν στην Ελλάδα αλλά θα είναι κάπου δίπλα μας. Πρέπει πλέον το ελληνικό κράτος να καταλάβει ότι όσο ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟ μπορεί να είναι ένα γεγονός για να μας συμβεί , το ίδιο ΑΠΡΌΒΛΕΠΤΟ ήταν να γίνει χθες και εκεί που συμβαίνει σήμερα.
Η ειρηνική ζωή αποτελεί επιδίωξη όλων μας , εκτιμώ όμως ότι αποχαυνώνει τη διοίκηση σε όλα τα επίπεδα η οποία ασκεί τα καθήκοντα της μέσα από το πρωτόκολλο και την αλληλογραφία. Κάθε ενέργεια που γίνετε προϋποθέτει μια έγγραφη εντολή και έτσι το “τραίνο” κινείται. Όταν φτάσουμε όμως στο σημείο του “απρόβλεπτου” γεγονότος όλη η διοίκηση περιμένει μοιρολατρικά τις έγγραφες εντολές , αφού κανείς δεν έχει προβλέψει από πριν να κάνει. Αρχίζει λοιπόν να περνάει το “μπαλάκι” των ευθυνών συντονισμού από χέρι σε χέρι, την στιγμή όμως που κάποιοι, οι πολλοί, υποφέρουν. Από την στιγμή που το ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟ συμβεί, η μιζέρια είναι ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΗ και σίγουρα κάποιος θα βρεθεί να συντονίσει και κάποια μέτρα θα παρθούν, θα έχουν χαθεί όμως πολλά μέχρι τότε.
Από την άλλη πλευρά η εμπειρία του πολέμου έχει διδάξει τις ένοπλες δυνάμεις για την πιθανότητα του “απρόβλεπτου” και εκεί η κατάσταση είναι διαφορετική. Ο καιρός ειρήνης που είναι περίοδος “αναδουλειάς” για τις ένοπλες δυνάμεις, αξιοποιείται συνεχώς από αυτές για την μελέτη και την προετοιμασία για το απρόβλεπτο. Εκεί έχω μόνο συναντήσει τον σχεδιασμό ενεργειών για πιθανά “σενάρια” , συνεχές ασκήσεις ετοιμότητας αλλά και μεγάλοι προϋπολογισμοί για εξοπλισμούς άχρηστους στην ειρήνη. ΚΑΘΕ στρατεύσιμος μάλιστα γνωρίζει ΑΠΌ ΠΡΙΝ, ΠΟΥ θα πάει, ΤΙ θα κάνει και ΠΟΙΕΣ πρώτες εντολές θα εκτελέσει σε έναν “απρόβλεπτο” πόλεμο. Μάλιστα οι ένοπλες δυνάμεις έχουν χαρίσει την εμπειρία τους στην διοίκηση του καιρού ειρήνης και έτσι έχουν συνεισφέρει στην δημιουργία σε κάθε υπουργείο κάποιες διευθύνσεις τις λεγόμενες “Διευθύνσεις Πολιτικού Σχεδιασμού Εκτάκτων Αναγκών” ή ΠΣΕΑ όπου υπάρχουν έτοιμα προσχέδια ενεργειών για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών. Όμως όλα πρέπει να σταματούν κάπου εδώ. Οι παραπάνω διευθύνσεις δεν παράγουν έργο σε ΜΗ έκτακτες περιπτώσεις και χρησιμοποιούνται κατά κόρο από τις ηγεσίες των υπουργείων σαν “ψυγεία” για τους κομματικά αντίθετους υπαλλήλους, αφ’ ενός μεν για να βρίσκονται μακριά από το κυβερνητικό έργο και αφ’ ετέρου για να μην είναι οι γνωστοί και οι φίλοι που θα αναλάβουν ευθύνες όταν έρθει η “κακιά στιγμή”.
Η ύπαρξη των διευθύνσεων ΠΣΕΑ έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό μόλις μετά τον σεισμό στην Αθήνα. Το περίεργο όμως είναι ότι και οι άρχοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να τις ανακάλυψαν το ίδιο χρονικό διάστημα. Είμαι έτοιμος να αποδεχθώ το λάθος μου και να επανορθώσω, αν δημοσιοποιήσουν οι Δήμαρχοι τα έτοιμα σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών για τις περιοχές τους με τα ονόματα των υπευθύνων για κάθε δράση, και όχι με συνεδριάσεις του Νομαρχιακού Συντονιστικού οργάνου, μόλις την περασμένη εβδομάδα, για την προετοιμασία αντιμετώπισης σεισμού. Το μόνο που αποδεικνύουν σε μένα σαν πολίτη, τέτοιες συνεδριάσεις είναι ότι αν γινόταν ένας “απρόβλεπτος” σεισμός στην Λευκάδα ΠΡΙΝ ΈΝΑ ΜΗΝΑ θα παρέμενα στο έλεος της τύχης μου μέχρι :
Να συντονιστεί το συντονιστικό όργανο.
Να σχεδιαστεί το σχέδιο αντιμετώπισης.
Να καταμετρηθούν τα διαθέσιμα υλικά.
Να οριστούν οι υπεύθυνοι των δράσεων.
Να ενημερωθούν αυτοί για τα καθήκοντά τους.
Να εκταμιευθούν λογιστικά τα κονδύλια για τα επιδόματα εκτάκτων αναγκών.
Βέβαια η λαϊκή σοφία λέει “Κάλλιο αργά παρά Ποτέ” και εύχομαι μια που η Λευκάδα είχε την τύχη να γνωρίσει από μακριά τις συνέπειες άλλων περιοχών που ήταν απροετοίμαστες, να δώσει προτεραιότητα στην σύνταξη των σχεδίων αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και να προβαίνει σε τακτική χρονικά ενημέρωση των πολιτών αλλά και σε ασκήσεις ετοιμότητας. Ελπίζω δε να γίνει και σχεδιασμός και για άλλες έκτακτες καταστάσεις, μην τύχει και την γλιτώσουμε από σεισμό και την πατήσουμε από πλημμύρα. Βροχές πλησιάζουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου